Z kolei w tym roku w ręce konserwatorów oddane zostanie srebrne antepedium. Przedstawia ono króla Jana Kazimierza, który składa hołd Matce Bożej Chełmskiej po zwycięskiej bitwie pod Beresteczkiem (zdjęcie poniżej).

Okazja po temu jest okrągła, bo w tym roku mija 370. rocznica tego triumfu oręża polskiego. A cudowna ikona Matki Bożej Chełmskiej miała w nim swój udział. Świadczy o tym opis na antepedium zdobiącym ołtarz bazyliki:

Na polecenie króla pod Sokalem, gdzie zbierało się wojsko, obraz wystawiono na widok publiczny, co opisał m.in. Jakub Susza, unicki biskup chełmski (1652-1685):

Wsparta w ten sposób wiara sprawiła, że wojska polskie pobiły silniejszego liczebnie nieprzyjaciela. Stąd na głównym planie antepedium widać obozowy ołtarz z obrazem Matki Bożej Chełmskiej. Obok biskup Jakub Susza, a przed namiotem po prawej stronie – król Jan Kazimierz i dostojnicy. Przed królem defiluje rycerstwo. Jeździec na czele składa zdobyty sztandar tatarski z półksiężycem. Widać jeńców tatarskich i kozackich. Na drugim planie stoi namiot królewski i inne namioty polskie, a w głębi po lewej widać obóz z namiotami wroga i hetmana z buławą w ręku wydającego rozkazy jeździe ścigającej kozaków, uciekających wpław przez rzekę. Na horyzoncie Beresteczko, a u góry nad miastem cyfra Najświętszej Maryi Panny w aureoli z obłoków.

Antepedium ze srebrnej blachy o wymiarach 213 na 93 cm to dzieło gdańskiego złotnika W. Jöde. Powstało w latach 1720-1750. Wykonanie  zlecili Ojcowie Bazylianie, ówcześni kustosze sanktuarium. Chcieli w ten sposób uczcić stulecie bitwy. 

W 1874 roku antepedium zostało wywiezione do Rosji. Jak cennym było zabytkiem świadczy fakt, że zostało zwrócone na mocy traktatu ryskiego. Prezydent Rzeczpospolitej Stanisław Wojciechowski przywiózł je do chełmskiej katedry 4 września 1923 r.