Konferencja poświęcona chełmskiej Górze Katedralnej rozpoczyna się 27 września. Jedną z atrakcji spotkania będzie możliwość zobaczenia, co kryją katakumby chełmskiej bazyliki.

Najcenniejszym odkryciem archeologów w katakumbach chełmskiej bazyliki są trumny z prochami biskupów unickich. To jedyne takie miejsce w kraju. Podobne możemy zwiedzać w katedrze sandomierskiej, ale tam spoczywają biskupi tamtejszej diecezji czyli kościoła rzymskokatolickiego. W Chełmie zaś mamy do czynienia z pochówkami unickimi.

Krypty zostaną udostępnione zwiedzającym na razie tylko przez dwa dni 28 i 29 września br. Bilety wstępu będą do nabycia w kawiarence w podcieniach. Turyści będą mogli obejrzeć nie tylko pochówki, ale też elementy podziemnej architektury. Trzeba wiedzieć, że naukowcy podczas swoich prac pozyskali też wiele niezwykle cennych zabytków związanych z liturgią, np. misternie haftowane złotymi nićmi elementy stroju. Szaty i inne odkryte przedmioty są obecnie w konserwacji i zostaną udostępnione publiczności: część z nich będzie można oglądać w chełmskim muzeum, a część w kryptach.

Więcej na konferencji

Z kolei w czwartek, 27 września, rozpoczyna się trzydniowa debata na temat historii Góry Katedralnej. Organizatorem konferencji Góra Katedralna w Chełmie. Pomiędzy współczesnością, historią i archeologią jest parafia NNMP w Chełmie przy współpracy z Urzędem Miasta Chełm.  Patronat naukowy nad przedsięwzięciem objął prof. dr hab. Andrzej Buko z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Debata odbędzie się w dniach 27-29 września. Ma na celu rozważania o znaczeniu historycznym i sakralnym chełmskiej bazyliki.
W trakcie uczestnicy rozmawiać będą też m.in. o utworzeniu w Chełmie Centrum Dialogu Religii, które byłoby miejscem-symbolem pojednania na styku kultur Wschodu i Zachodu.
Wydarzenie ma również na celu ukazanie Chełma jako znaczącego ośrodka europejskiego w okresie średniowiecza.
Zainteresowani znajdą też w programie konferencji wiele wystąpień dotyczących szczegółów ostatnich badań archeologicznych prowadzonych zarówno w kryptach, jak i na “Wysokiej Górce”, gdzie nadal trwają badania przy zespole rezydencjonalno-sakralnym wzniesionym w XIII wieku z polecenia Daniela Romanowicza. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj.

Program konferencji:

27 września
16.00 – 17.45 – Obrady (Dawna Kaplica Pałacu Biskupiego obecnie Sala Różańcowa, Góra Katedralna, ul. Lubelska 2)
16:00-16:15 – Przywitanie gości i otwarcie konferencji (ks. kanonik Andrzej Sternik Proboszcz Parafii NNMP w Chełmie ks. abp prof. dr hab. Stanisław Budzik metropolita lubelskimgr inż. Agata Fisz Prezydent Miasta Chełm)
Sesja I Kościół na pograniczach etnicznych i kulturowych(prowadzenie: prof. dr hab. Andrzej Buko)
16:15-16:35 – O początkach podziałów w Kościele – ks. bp. dr Krzysztof Nitkiewicz, ordynariusz diecezji sandomierskiej
16:45-17:05 – Kościół greckokatolicki i jego misja na ziemi chełmskiej: rys historyczny–ks. mitrat dr Stefan Jan Batruch Proboszcz Parafii Greckokatolickiej w Lublinie
17:15-17:35 – Kościół prawosławny i jego misja na ziemi chełmskiej: rys historyczny–ks. mitrat Jan Łukaszuk Proboszcz Parafii pw. św. Apostoła Jana Teologa w Chełmie
18:00-19:00 – Msza święta połączona z modlitwą ekumeniczną w intencji osób spoczywających w kryptach pod Bazyliką (Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmie, ul. Lubelska 2)

28 września
Obrady Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti , Chełm, ul. Partyzantów 40
Sesja II Centrum kultu i religii: współczesne funkcje Góry Katedralnej w Chełmie (prowadzenie mgr Stanisława Rudnik)
10:00 -10:20 – Funkcje, misje i zadania wypełniane przez Parafię Narodzenia Najświętszej Marii Panny na Górze Katedralnej w Chełmie – ks. kanonik Andrzej Sternik Proboszcz Parafii NNMP
10:30-10:50 – Góra Katedralna jako miejsce pielgrzymowania i kultu Matki Bożej Chełmskiej – mgr Zygmunt Gardziński, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie 11.00-11.20 – przerwa kawowa Sesja III Początki i rozwój kultu religijnego na Górze Katedralnej (prowadzenie mgr Zygmunt Gardziński)
11:20 -11:40 – Kontekst historyczny i początki kultu religijnego na Górze Katedralnej w Chełmie – prof. dr hab. Andrzej Gil, Katolicki Uniwersytet Lubelski w Lublinie
11:50 -12:10 – Święta Ikona Matki Bożej Chełmskiej – mgr Krystyna Mart, Muzeum Ziemi Chełmskie im. Wiktora Ambroziewicza
12:20 -12:40 – O zabudowie Góry Katedralnej w Chełmie: rys historyczny – mgr Stanisława Rudnik, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział Chełm
12:50 -13:30 – dyskusja
Sesja IV Archeologia, historia i nauki przyrodnicze w badaniach interdyscyplinarnych bazyliki chełmskiej (prowadzenie dr Tomasz Dzieńkowski)
15:30 -15:50 – Wyniki badań archeologiczno-architektonicznych realizowanych w latach 2013-2017 w bazylice katedralnej – mgr Stanisław Gołub, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział Chełm
16:00-16:20 – Od najstarszej świątyni Daniela Romanowicza do współczesnej Bazyliki NNMP – prof. Mykola Bevz Lublin -Lwów
16:30-16:50 – przerwa kawowa
16:50 – 17:10 – Charakterystyka ubrań i szat liturgicznych, znalezionych w kryptach Bazyliki Chełmskiej – prof. dr hab. Anna Drążkowska, UMK w Toruniu
17:20 -17:40 – dyskusja

29 września
Obrady Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti , Chełm, ul. Partyzantów 40
Sesja V Archeologia, historia i nauki przyrodnicze w badaniach interdyscyplinarnych dziejów Góry Katedralnej (prowadzenie mgr Stanisław Gołub)
9:00-9:20 – Góra Katedralna w najnowszych badaniach Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk – prof. dr hab. Andrzej Buko, IAE PAN-UW, Warszawa
9:30-9:50 – Pierwotny krajobraz Góry Katedralnej – prof. dr hab. Radosław Dobrowolski UMCS, Lublin
10:00-10:20 – Wyniki badań archeologicznych na Wysokiej Górce w Chełmie – dr Tomasz Dzieńkowski, UMCS, Lublin
10:30 -11:50 – Zabytkowa Studnia na Górze Katedralnej w świetle najnowszych badań – mgr Teresa Mazurek, Muzeum Ziemi Chełmskiej im. W. Ambroziewicza, Chełm
11:00 – 11:20 – przerwa kawowa
11:20 – 11:40 – Nowoczesne metody dokumentacji fotogrametrycznej na przykładzie krypt pod Bazyliką i detali architektonicznych z glaukonitytu znalezionych na Wysokiej Górce – mgr Piotr Preis, Stowarzyszenie Archeologów Jutra , Warszawa
11:50-12:10 – dyskusja Sesja VI Góra Katedralna jako projektowane centrum dialogu kultur i religii ( prowadzenie prof. dr hab. Andrzej Buko)
12:10 -12:30 – Góra Katedralna w Chełmie jako projektowane centrum dialogu kultur i religii – mgr Paweł Wira, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie Delegatura w Chełmie
12:40-13:00 – Wstępne koncepcje zagospodarowania i udostępniania dziedzictwa kulturowego Góry Katedralnej w realizowanych programach badawczych i rewitalizacyjnych – mgr Stanisław Gołub, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Odział Chełm
13:10 – 13:30 – dyskusja
13:30 -14:00 – Podsumowanie i zakończenie obrad ks. abp prof. dr hab. Stanisław Budzik, prof. dr hab. Andrzej Buko.