Ida Haendel urodziła się w Chełmie, w 1928 roku, w tradycyjnej rodzinie polskich Żydów. Była „cudownym dzieckiem” – już jako trzylatka grała na skrzypcach zasłyszane melodie. W wieku 4 lat rozpoczęła naukę w Konserwatorium Warszawskim, potem kontynuowała naukę w Berlinie, Londynie i Paryżu. W 1935 r. była najmłodszym uczestnikiem I Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Warszawie (zajęła w nim siódme miejsce). Podczas II wojny światowej zagrała wiele koncertów dla żołnierzy państw alianckich. W 1940 r. przyjęła obywatelstwo brytyjskie.  Ostatnio mieszkała w USA. Zaliczana do najwybitniejszych wirtuozów skrzypiec naszych czasów.  Posłuchajcie

Ida i Chełm

W Polsce koncertowała w roku 1959 i w 1960. Wraz z ojcem w 1986 r. odbyła podróż sentymentalną do Chełma. Podczas tej podróży powstał film zarejestrowany przez telewizję kanadyjską (film Ida Haendel). W 2003 r. grała na I Międzynarodowym Festiwalu Paganiniego we Wrocławiu, Festiwalu Muzyka w Starym Krakowie i Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Kameralnej im. Księżnej Daisy w Książu. Prowadziła także kursy mistrzowskie dla młodych polskich skrzypków.

W 2006 r. grała na skrzypcach w czasie wizyty papieża Benedykta XVI w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. W tym samym roku na zaproszenie Stowarzyszenia “Miasteczko” odwiedziła ponownie Chełm, gdzie dała porywający koncert z Capellą Cracoviensis. TVP Polonia zrealizowała wówczas film – „Ida Haendel. Koncert w sepii” (reż. G. Stankiewicz), dokumentujący także jej pobyt w Niedźwiedzim Grodzie.

W licznych wywiadach zawsze bardzo ciepło mówiła o Chełmie, mieście swojego dzieciństwa. W jej domu – niezależnie w jakim kraju mieszkała – językiem “urzędowym” zawsze był język polski.

… wiem skąd jestem. Mych chełmskich korzeni i dzieciństwa przy ulicy Łącznej 5 nie przysłoniły koncerty z największymi postaciami muzyki i dla największych tego świata – mówiła skrzypaczka w filmie w reż. Christine Jezior Ida Haendel. Wiem, skąd jestem (2011).

Chełmianie pamiętali o swojej wielkiej krajance. W 2010 roku Rada Miasta Chełm przyznała jej tytuł Honorowego Obywatela Miasta. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Chełmie nazwała jej imieniem salę koncertową. Zaś pod koniec ubiegłego roku w centrum miasta stanął pomnik 7-letniej Idy grającej na skrzypcach.

Foto: z archiwum Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.